Professionele Fine Art fotoafdrukken

Professionele Fine Art prints

Ontdek wat een professionele Fine Art fotoafdruk zo uniek maakt vergeleken met standaard fotoprints. Na het lezen van deze uitleg kijk je met een nieuwe blik naar professionele foto's en de kunstwerken in galerieën en musea.

Het fotomateriaal

Het begint allemaal bij de kwaliteit van de foto zelf. Los van de artistieke kwaliteit worden er, voor het beste resultaat, hoge technische eisen gesteld aan het bestand. Natuurlijk moet de foto scherp zijn, goed belicht en weinig ruis bevatten. De resolutie van de camera moet voldoende zijn voor een afdruk van het gewenste formaat. Ook de kwaliteit van de lens en de sensor bepalen mede de kwaliteit van de foto

RAW en jpg bestandsformaten

Voor een professionele afdruk is het bijna noodzakelijk dat je foto in het RAW bestandsformaat is opgeslagen. Je kunt die instelling in de wat betere camera's vinden. In RAW worden de gegevens uit de sensor van je camera zo puur mogelijk opgeslagen, zonder bewerking. Dat geeft je de ruimte om achteraf aanpassingen te doen.

Is je foto opgeslagen in het gangbaarder jpg bestandsformaat? Dan is er informatie verloren gegaan in de kleurruimte en de bit-diepte. We leggen straks uit wat dat betekent. Ook de scherpte wordt aangetast. De foto is nog steeds bruikbaar om professioneel af te laten drukken, maar met beperkingen. Ook is er minder speelruimte om de foto nog te bewerken.

Het voordeel van jpg is dat de bestanden veel kleiner zijn. Dat wordt gerealiseerd door compressie, een digitale bewerking waarbij een gedeelte van de informatie weggegooid wordt. Daardoor kun je meer foto's opslaan in je camera. Op een beeldscherm is het verschil nauwelijks te zien, bij een grote afdruk wel.

Bit-diepte en banding uitgelegd

Een kleur wordt in een RAW bestand opgeslagen als een combinatie van rood, groen en blauw, als een 16 bits getal. Daardoor zijn van elke van deze kleuren ruim 65.000 verschillende waarden mogelijk. In de praktijk kan ons oog niet zoveel verschillende tinten zien. Kanttekening: de meeste camera's leveren maximaal 14 bits, maar ook dat is ruim voldoende.

In een jpg bestand wordt de bit-diepte teruggebracht naar 8 bits, wat 256 verschillende helderheden geeft voor elk van de drie kleuren. Bij een geleidelijke overgang van kleur (bijvoorbeeld bij een blauwe hemel) moet er dan gekozen worden tussen twee waarden, waarbij de overgang abrupt is. Hierdoor ontstaan strepen op de foto. Dit verschijnsel heet banding.

Een beperkte bit-diepte wordt pas echt een probleem als de foto bewerkt moet worden. Er blijven er van die 256 waarden nog minder over.

Kleurruimte uitgelegd

Een camera kan meer kleuren weergeven dan ons oog kan zien. In een RAW bestand worden deze kleuren ook opgenomen. Het heeft geen zin om deze kleuren te printen, dus waarom deze opnemen? Dat heeft ten eerste te maken met het bewerken van je foto. In bijvoorbeeld Lightroom kun je de tinten van je foto aanpassen zodat een gedeelte van wat eerst niet zichtbaar was toch zichtbaar wordt.

Een tweede reden is het kleurprofiel. Er moet, als een foto naar de printer gestuurd wordt, een vertaling plaatsvinden van de kleuren van de camera naar de kleuren die de printer nodig heeft. Lees hier meer over kleurprofielen.

Kijk voor het beste resultaat altijd even op de website van het fotolab of ze de foto's in een bepaald kleurprofiel aangeleverd willen hebben. Het kleurprofiel is afhankelijk van de papiersoort waarop de foto geprint wordt. Een professioneel fotolab zal dit voor je kunnen instellen en je vragen hierover graag beantwoorden.

Giclee (inktjet) of  C-Type (fotochemisch)

Er zijn twee belangrijke technieken voor het maken van professionele fotoafdrukken. De Giclee-techniek lijkt op die van de inktjetprinter die je misschien thuis hebt staan. Er worden meerdere kleuren inkt met hoge snelheid op het papier gespoten. Deze inkt bevat echte pigmenten, en gaat tientallen jaren mee zonder kwaliteitsverlies. Er worden veel meer kleuren gebruikt dan in je eigen kantoorprinter.

Bij een fotochemische chromgene print (ook wel C-type genoemd) wordt, net als bij een analoge foto, echt fotopapier gebruikt met chemicaliën. Het papier wordt echter met een laser of met leds digitaal belicht, en niet met een negatief. Het ontwikkelproces is wel hetzelfde. De foto wordt dus ontwikkeld en gefixeerd. Het resultaat is een traditionele afdruk, gemaakt van een digitaal bestand in plaats van een negatief.

Het voordeel van Giclee prints is dat je er heel veel verschillende papiersoorten voor kunt gebruiken. Daarover straks meer. De fotochemische afdrukken blinken uit in mooie natuurlijke kleurovergangen en een meer analoge uitstraling. Welke techniek het best bij jouw foto's past? Bij de meeste fotolabs kun je een demo-setje bestellen met voorbeeldfoto's.

Professioneel fotopapier van Hahnemuhle en Canson

Vooral bij Giclee (inktjet) prints is er een keus uit verschillende soorten papier. Bekende namen van fabrikanten zijn Hahnemuhle en Canson. Het papier kan gemaakt zijn van katoen, houtvezels (cellulose) of hennep. Ze onderscheiden zich vooral in de structuur van het materiaal. Op deze papiersoorten is een coating (microporeus of gebaseerd op harsen) aangebracht. Deze coating bepaalt een groot deel van de andere eigenschappen.

De luster en satin papiersoorten geven contrasten goed weer. Een matte afdruk kan minder goed de donkerste gedeelten van je foto weergeven, hierin zit minder detail. Een maat voor de weergave van zwart is Dmax. Glossy papiersoorten hebben de hoogste Dmax en dus de beste zwarting.

Fotoafdrukken op papier kunnen verouderen onder invloed van ozon of uv-straling. De toevoeging van optische witmakers kan ook invloed hebben op de levensduur.

De Fine Art prints van GalleryColor

GalleryColor levert bijzonder fraaie fotoafdrukken die gemaakt zijn in de Giclee-techniek. Ze gebruiken hiervoor in de meeste gevallen papier van Hahnemühle. Hahnemühle German etching is een van de populairste papiersoorten voor professionele fotoafdrukken. Hahnemühle FineArt Baryta is een bijzonder papier met een coating waarin bariumsulfaat zit. Het geeft een mooie traditionele uitstraling bij zwart-wit afdrukken.

Ook bijzonder is het stralend witte Hahnemühle Hemp, op basis van hennepvezels. Er zijn aan dit papier geen witmakers toegevoegd. Een heel andere uitstraling heeft Hahnemühle Photo Rag Metallic. Van Canson kan GalleryColor een papiersoort uit katoenvezels leveren met microporeuze coating.

Het is, voor je je keuze maakt, beslist te moeite waard om eerst voor nog geen zeven euro een Demo-pakket te bestellen. Naast de Fine Art papieren foto's sturen ze ook ‘gewone’ afdrukken mee en foto's op plexiglas en Dibond.

De Fine Art prints van Profotonet

Ook Profotonet heeft verschillende Fine Art Giclee prints in haar assortiment. Ze gebruiken professionele papiersoorten uit de collectie van Hahnemühle. Het veelzijdige Hahnemühle Photo Rag papier van katoenvezels is er naast de gewone matte versie ook in een Ultra Smooth variant en een Pearl variant.

Ook Profotonet levert Hahnemühle Fine Art Baryta dat zo mooi is in zwart-wit. Echte zwart-wit afdrukken krijg je met de K7 Fine Art FibaPrint. Hiervoor worden maar liefst zeven tinten grijze inkt gebruikt, waardoor de kleinste helderheidsnuances behouden blijven.

Afdruk op fotochemisch papier van Profotonet

De klassieke zwart-wit fotoafdruk op fotochemisch papier van Profotonet is echt bijzonder. De foto wordt belicht en ontwikkeld op Ilford Galerie Papier. Er is een Glossy en een Lustre variant.

Fine Art prints van Fotogeschenk

Fotogeschenk kan ook Fine Art prints leveren. Ze gebruiken hiervoor mat Hahnemühle Photo Rag papier.